Ratip Berker Kütüphanesi üç bölümden oluşmaktadır.

1. Danışma Bölümü

- Ödünç kitap alınır.
- Kitap iadeleri yapılır.
- Kütüphane kaynaklarına erişim amaçlı bilgisayarlar vardır.
- Kütüphane ve kaynaklarının kullanımı konusunda bilgi verilir.
- Büyük boy kitaplar bu bölümdedir.
- Ders Kitapları Bölümü buradadır.

Ders Kitapları Bölümünde hangi kaynaklar bulunur?

Ders Kitapları Bölümü; İ.T.Ü. Komisyonu tarafından seçilen temel ve yardımcı ders kitaplarının bulunduğu bölümdür. Kütüphane web sayfasında araştırma yapıldığında bulunduğu yer olarak “Makina Fak. Ders Kitapları” bilgisi olan kitaplar bu bölümdedir. Ders kitapları, iki saatlik veya en fazla bir günlük ödünç alınır. İki saat verilen kaynakların kütüphane kapandığında ödünç alarak bir sonraki gün en geç 09:00’da iade edilmesi gerekir. Zamanında teslim edilmediğinde saat başına gecikme cezası uygulanır.

Genel Koleksiyon Salonu:

Burası aynı zamanda tamamen sessiz çalışma alanıdır. Koleksiyon raflara Library of Congress Sınıflandırma Sistemi’ne göre yerleştirilmiştir. Referans kaynaklar, tezler ve kitaplar bu salonda yer alır. Günlük kullanılan ve ödünçte olup iadesi yapılan kaynaklar da kitap arabalarında yer alır. Aradığınız kaynak eğer yerinde değilse kitap arabalarına da bakılması gerekir. Kitap arabaları, çok okunan yayınları takip etmek için de iyi bir fırsat sunar. Salonun devamında bireysel çalışma kabinleri bulunmaktadır. Salon klimalıdır. Prizler pencere kenarındadır. Kablosuz internet hizmeti vardır.

2. Süreli Yayınlar Salonu:

Süreli Yayınların hizmete sunulduğu, yıllık, aylık, üç aylık, haftalık vb. belirli zamanda yayınlanan bilimsel, popüler dergilerin, gazetelerin yer aldığı bölümdür. Bununla birlikte grup çalışmaları yapılacağı zaman bu salonun tercih edilmesi gerekir. Kablosuz internet bulunmaktadır. Sütunlarda prizler mevcuttur. Dergiler dergi adına göre alfabetiktir. Dolaplarda dergilerin isimleri yer alır. Yıl tamamlanınca ciltlenerek fasiküller bir araya getirilir. En üst rafta aboneliği devam etmeyen dergiler yer alır. Üst raflara ulaşmak için salonda bulunan tabure ve merdiven kullanılabilir. Kullanılan yayınların masanın üzerinde bırakılması gerekir. Raf yerleştiren kütüphane görevlisi bunları yerine yerleştirecektir. Yeni sayılar ve eski sayılar bir aradadır. Bilgisayar girişleri yapılmıştır.

İTÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı çatısı altında, 1 merkez ve 7 şube olmak üzere toplam 8 kütüphane hizmet vermektedir.

2023 yılı güncel verilerine göre İTÜ Kütüphaneleri, 564.923'i e-kitap olmak üzere 1 milyonun üzerinde yayın, 96.978 e-dergi, 42.596 görsel materyal, 6.000 nadir eser, 7.500 harita, 200'ün üzerinde veri tabanı ve 5 milyonun üzerinde elektronik tezin bulunduğu zengin bir bilgi-belge varlığına sahiptir.

Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığına bağlı olarak çalışan kütüphaneler:

- Mustafa İnan Kütüphanesi-Merkez Kütüphane (Maslak)
- Ratip Berker Kütüphanesi (Gümüşsuyu)
- Mimarlık Fakültesi Kütüphanesi (Taşkışla)
- İşletme Fakültesi Kütüphanesi (Maçka)
- Yabancı Diller Yüksekokulu Kütüphanesi (Maçka)
- MİAM-Müzik İleri Araştırmaları Merkezi (Maçka)
- Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Ercümend Berker Kütüphanesi (Maçka)
- Denizcilik Fakültesi Kütüphanesi (Tuzla)

Bu kütüphanelerden tüm İ.T.Ü. akademik ve idari personeli, öğrenciler, mezunlar ve emekliler üye olmaksızın yararlanabilirler. Ödünç verme hizmetinden, uzaktan veri tabanlarına erişim, yayın siparişi vermek ve Kütüphanelerarası ödünç yayın/belge sağlama hizmetlerinden (ILL Hizmeti) yararlanabilmek için kütüphane web sayfasından üyelik işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Kütüphane üyeliği hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Mezunlar, emekliler, İTÜ Vakfı ve İTÜ Geliştirme Vakfı personeli, diğer üniversitelerin yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulu (ÜYK) kararı ile belirlenen koşullar çerçevesinde sadece kütüphane içi hizmetlerden yararlanabilirler. Kütüphane yararlanma koşulları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Tüm kütüphane kullanıcılarına “Kütüphane Yararlandırma Hizmeti” birebir talepler doğrultusunda verilmektedir. Bu hizmet kütüphanenin nasıl kullanılacağı, kaynaklara nasıl erişim sağlanacağı ile ilgili bir kullanıcı eğitimi içermektedir.

Kütüphane Çalışma Saatleri
Kütüphane Yaz ve Kış programı olarak çalışma saatleri iki şekilde düzenlenmiştir. Kış programında hafta içi 08:00-21:30 arasında hizmet vermektedir. Hafta sonu; Cumartesi günü kapalıdır, Pazar günü ise 09:00-13:30 saatlerinde hizmet vermektedir. Yaz programında ise hafta içi 08:00-17:15 arasında hizmet vermektedir. Hafta sonu kapalıdır.

Kütüphane Koleksiyonuna Erişim
Kütüphane kolesiyonuna erişim için tıklayınız.

Kütüphane Personel Durumu
Kütüphane personeli günümüzde iki kütüphaneci ve akşam nöbetleri için bir memurla hizmet vermektedir.

İletişim
- Fatma Genç İnal: inalf@itu.edu.tr
- Osman Aytaç: aytaco@itu.edu.tr
- Attilla Ergin: aergin@itu.edu.tr

Ratip Berker Kütüphanesi Tarihsel Gelişimi

Ratip Berker Kütüphanesi bir tür özel konu kütüphanesidir. Makina ve Tekstil Mühendisliği alanında çok zengin koleksiyonu vardır.

İTÜ’nün ilk kütüphanesi 1796’da, Halıcıoğlu’nda Mühendishane-i Berri-i Hümayun’a bağlı olarak kurulan kütüphanedir. Mühendishanenin bünyesinde 1796 yılında matbaa kurulmuştur. Matbaanın bastığı yayınlar ve Avrupa’dan da çok sayıda alınan yayınlarla yavaş yavaş kütüphanenin koleksiyonu oluşmaya başlamıştır

Yüksek Mühendis Mektebi’nin adı 1941’de Yüksek Mühendis Okulu’na ve 12.07.1944’de 4619 sayılı kanunla “İstanbul Teknik Üniversitesi” isim değişikliği ile Makina Şubesi; Genel Kimya, Uçak İnşaatı ve Gemi İnşaatı olarak “Makina Fakültesi” adıyla yeniden yapılandırılmış ve kendi bünyesinde çok sayıda anabilim dalları kurularak her anabilim dalına ait birer kitaplık oluşturulmuştur.

İTÜ Merkez Kütüphanesi de 1986 yılına kadar Gümüşsuyu Kampüsü’nde hizmet vermiştir. 07.10.1983 tarih 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çıkınca Merkez Kütüphane Ayazağa Kampüsü’ne taşınmıştır. Bu kanunla Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı oluşturulmuş ve fakülte kütüphaneleri Merkez Kütüphane’ye bağlı olarak çalışmaya başlamıştır.

Sınıflandırma sistemi olarak, Merkez Kütüphane tarafından başlanan Evrensel Onlu sınıflandırma sistemiyle devam edilmiştir. 1997 yılında Rektörlük kararıyla Amerikan Kongre Kütüphanesi’nin (Library of Congress Classification System) sınıflandırma sistemine geçilmiştir. Aynı yıl Makina Fakültesi Anabilim Dallarında bulunan koleksiyonun tek bir kütüphanede toplanmasına Mustafa Köseoğlu Kitaplığı’ndan başlanmıştır. İleriki yıllarda da çoğu kitaplık, koleksiyonunu Makina Fakültesi Kütüphanesi’ne teslim etmiştir.

1998 yılında mevcut kütüphane alanı yeterli olmadığından kütüphaneye ilave yer verilmiş ve toplanan bağışlarla buranın tadilatı yapılmış ve yeni yayınlar temin edilmiştir. Böylelikle periyodiklerin ve kitapların yer aldığı iki adet salon oluşturulmuştur. Tamamen ahşap malzemeden oluşan Nostaljik Salon, periyodikler salonu olmakla birlikte aynı zamanda grup halinde çalışma mekanı olarak kararlaştırılmış; yeni yapılan mekanda ise kitaplar, tezler ve referans kaynaklar hizmete sunulmuş ve burası tamamen sessiz çalışma alanı olarak planlanmıştır. İleriki yıllarda bir oda daha ilave edilerek bireysel çalışma kabinleri konmuştur. Yeniden yapılanma ile Dekanlık tarafından kütüphanenin adı “Ratip Berker Kütüphanesi” olarak değiştirilmiştir. Kütüphane koleksiyonu giriş kapısına konulan güvenlik sistemi ve salonlarda bulunan kameralarla korunmaktadır.

Ratip Berker Kütüphanesi Kronolojik Gelişimi

-1993 yılında Merkez kütüphaneden Fatma Genç İnal Makina Fakültesi kütüphanesinde görevlendirilmiştir.
-7 Nisan 1993 Kütüphaneci eşliğinde ilk kütüphane komisyonu toplantısı yapılmıştır. Sorunlar ve çözümleri üzerine konuşularak takip edilen toplantılarla Dekanlık yönetiminin desteği ile kütüphane yeniden yapılandırılmaya başlanmıştır.
-1993 yılında Gümüşsuyu binasına internetin gelmesiyle kütüphanenin de bundan istifadesi için çalışmalara başlanılmıştır.
-1993-94 Kütüphanede CD-ROM veri tabanlarından yayın taraması yapılmaya başlanmıştır.
-Üniversite Senatosunun 03.03.1994 tarihli 166. Toplantısında kabul edilen “İ.T.Ü. Kütüphanesi Yönetmeliği” 12.04.1994 21903 sayılı Resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
-Kartlı fotokopi makinası temin edilmiştir.
-Sınıflandırma Sistemi olarak Aralık 1994’ten itibaren Evrensel Onlu Sınıflandırma sisteminden LC (Library of Congress Classification System) Sınıflandırma Sistemi’ne geçilmesine karar verilmiştir. Bu konuda Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aksel Öztürk kütüphaneye çok fazla destek vermiştir.
-1995 yılı itibariyle tam zamanlı iki uzman kütüphaneciyle hizmet vermeye başlamıştır.
-09 Aralık 1994 tarihinde kütüphaneye bir bilgisayar temin edilmesine karar verilmiştir.
-Merkez Kütüphane’den kütüphane kimlik kartı alınarak ödünç verme işlemleri başlamıştır.
-Yapılan komisyon toplantısında alınan kararla 10 Nisan 1995’ten itibaren kütüphane akşam saat 21:00’a kadar hizmet vermeye başlamıştır. 09:00-21:00 saatlerinde hizmet vermiştir.
-03 Temmuz 1995’ten itibaren gününde iade edilmeyen kitaplar için gecikme cezası uygulamasına başlanmıştır.
-Rektörlük tarafından kütüphane güvenlik kapısı sistemi alınmıştır. Kütüphane materyalleri de bu sisteme adapte edilmiştir.
-1995 yılı içerisinde 4 yarı zamanlı öğrenci ücret karşılığında çalışmaya başlamıştır.
-Makina Fakültesinin Kuruluşunun 50. yılında yayınevi sergileri, yazarlarla sohbetlerden oluşan şenlikler düzenlenmiştir.
-1996 yılında kütüphane uzmanı Levent Kalyoncu’nun trafik kazasında vefatından sonra Osman Aytaç uzman kütüphaneci olarak göreve başlamıştır.
-1997 yılında Mustafa Köseoğlu Kitaplığı da Ratip Berker Kütüphanesi ile birleştirilmiştir.
-05 Şubat 1998 komisyon toplantısında kütüphaneye yeni salon verilmesi kararlaştırılmıştır.
-11-12 Kasım 1997 tarihlerinde Kitap Şenliği düzenlenmiştir.
-1997 Ağustos ayında Nostaljik Salon haricinde yeni okuma salonlarının inşaat çalışmalarına başlanmıştır.
-1997 sonunda kitap demirbaş koleksiyonu 14121 sayıya ulaşmıştır.
-1998 yılında kütüphane, dönemin dekanı Prof. Dr. Nilüfer Eğrican’ın gayretleriyle yenilenmiş, ismi Ratip Berker Kütüphanesi olarak değiştirilmiştir.
-1998 Ocak ayı itibarıyla kütüphane otomasyonunda INNOPAC yazılımı kullanılmaya başlanmıştır. Eylül ayı içerisinde de Ratip Berker Kütüphanesi’nden tüm İTÜ kütüphaneleri koleksiyonuna kolaylıkla erişim sağlanmıştır. Yayın ayırtma, kitap ödünç ve iade işlemleri vb işlemlerinin online yapılabilmesi sağlanmıştır. Dört adet okuyucu bilgisayarı ve 3 adet personel bilgisayarı mevcuttur.
-1 Ekim 1998 tarihinden itibaren, yayın sağlama hizmetleri olarak yurt içinden sağlanamayan yayın taleplerinin yurt dışındaki kütüphaneler ve bilgi merkezlerinden Kütüphanelerarası Ödünç Alma (ILL) yöntemiyle erişimine başlanmıştır.
-1998 Ocak tarihinde ULAKBİM’in abone olduğu dergilerden akademisyenlerimizin talepleri karşılanmaya başlanmıştır.
-1998 Ocak ayında da CD Network hizmete açılmıştır. Sistem 190 CD kapasiteli CD tower ve jukebox 512 MB ana bellek kapasiteli serverdan hizmete sunulmuştur.
-1998 Şubat ayından itibaren İTÜ mensubu olmayanlar üye olarak İTÜ kütüphanelerinden yararlanmaya başlamışlardır.
-1998 yılında kütüphane, dönemin dekanı Prof. Dr. Nilüfer Eğrican’ın gayretleriyle yenilenmiş, ismi Ratip Berker Kütüphanesi olarak değiştirilmiştir.
-1999 Şubat ayından itibaren yeni okuyucu salonlarında hizmet verilmeye başlanmıştır.
-13.01.1999 Ziraat Makinaları Kürsüsü’ne ait yayınlar getirilmiştir.